โรคนี้คนไทยมักเรียกกันว่า โรคอัมมพฤกษ์ อัมพาต โรคนี้แบ่งเป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ คือ

1.  โรคหลอดเลือกสมองตีบหรืออุดตัน ทำให้สมองบางส่วนขาดเลือด หรือ มีเนื้อสมองตายซึ่งมีสาเหตุจาก

• หลอดเลือดแข็ง มักพบในวัยผู้สูงอายุ ผู้ที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน ไขมันในเลือดสูง หรือผู้สูบบุหรี่
• โรคหัวใจที่มีลิ่มเลือดหลุดไปอุดตันหลอดเลือดสมอง
• หลอดเลือดสมองอักเสบ
• โรคบางชนิด

2.  โรคหลอดเลือดสมองแตก

ทำให้มีเลือดออกมาคั่ง และทำลายเนื้อสมองบริเวณนั้น หรือ อาจกดเบียดเนื้อสมองส่วนที่อยู่ใกล้เคียง ทำให้สมองส่วนนั้นทำหน้าที่ไม่ได้ตามปกติ สาเหตุเกิดจาก โรคความดันโลหิตสูง หลอดเลือดสมองผิดปกติแต่กำเนิด

ปัจจัยเสี่ยง

ผู้ที่มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง ได้แก่ บุคคลต่างๆ ที่มีโรคหรือภาวะต่างๆ ดังนี้

1. โรคความดันโลหิตสูง
2. โรคเบาหวาน
3. การสูบบุหรี่
4. มีภาวะไขมันในเลือดสูง
5. โรคหัวใจ เช่น โรคลิ้นหัวใจผิดปกติ หัวใจเต้นผิดปกติ กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
6. ขาดการออกกำลังกาย
7. วัยสูงอายุ
8. มีพ่อ แม่ พี่ น้อง ปู่ ย่า เป็นโรคนี้

อาการของโรคหลอดเลือดสมอง

อาการอาจเกิดขึ้นหลายแบบ ซึ่งขึ้นกับตำแหน่งของสมองที่เกิดโรค อาการมักเกิดอย่างรวดเร็ว ทันทีทันใดหรือเป็นๆ หายๆ หรือค่อยๆ เป็นมากขึ้นเรื่อยๆ ในระยะเวลาอันสั้น อาการที่พบได้บ่อยได้แก่

1. แขน ขา อ่อนแรงซีกใดซีกหนึ่งของร่างกาย
2. ชาครึ่งซีก
3. เวียนศรีษะ ร่วมกับเดินเซ
4. ตามัว หรือมองเห็นภาพซ้อน
5. พูดไม่ชัด ลิ้นแข็ง
6. ปวดศรีษะ อาเจียน
7. ซึม ไม่รู้สึกตัว

** เมื่อมีอาการเหล่านี้ ต้องรีบพบแพทย์ เพื่อรับการรักษาทันที***

การป้องกันโรคหลอดเลือดสมอง

1. ตรวจวัดความดันโลหิตอย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง ถ้ามีความดันโลหิตสูง ต้องควบคุมให้อยู่ในระดับปกติ
2. งดสูบบุหรี่ เพราะบุหรี่มีผลต่อการเกาะกลุ่มของเกร็ดเลือด การแข็งตัวของเลือด หลอดเลือดแดงแข็ง และตีบง่ายขึ้น
3. ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในระดับปกติ
4. ออกกำลังกายอย่างถูกวิธี เหมาะสมกับสภาพร่างกาย เพศและวัย อย่างน้อยสัปดาห์ละ 3 วันๆ ละ 30 นาที
5. งดอาหารเค็ม อาหารที่มีไขมัน หรือมีโคเลสเตอรอลสูง
6. งดเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
7. ทำจิตใจให้แจ่มใส หลีกเลี่ยงความเครียด พักผ่อนให้เพียงพอ
8. ควรตรวจสุขภาพร่างกายจากแพทย์เป็นประจำทุกปี ถ้ามีโรคหัวใจ ภาวะไขมันในเลือดสูง ควรรับการรักษาอย่างต่อเนื่อง
9. ผู้ที่กินยาป้องกันการเกาะกลุ่มของเกร็ดเลือด ควรปฏิบัติตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด

"ควบคุมและแก้ไขปัจจัยเสี่ยง จะหลีกเลี่ยงโรคหลอดเลือดสมองได้"
(แหล่งข้อมูล: สมาคมประสาทวิทยาแห่งประเทศไทย)

ที่มา: สำนักงานอนามัย กรุงเทพมหานคร
กองพัฒนาระบบสาธารณสุข